BAŞVURU SAHİBİ:

Aksiyon İş Sağ. Çev. Eğt. ve Dan. San. ve Tic. Ltd. Şti.

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Ataşehir Belediyesi Personel Limited Şirketi

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2023/1476918 İhale Kayıt Numaralı “Ataşehir Belediyesi Personel Limited Şirketi ve Bağlı İşyerlerinde Görev Yapan Personeller İçin İş Sağlığı ve Güvenliği, Gezici Sağlık Taraması” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Ataşehir Belediyesi Personel Limited Şirketi tarafından 29.01.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Ataşehir Belediyesi Personel Limited Şirketi ve Bağlı İşyerlerinde Görev Yapan Personeller İçin İş Sağlığı ve Güvenliği, Gezici Sağlık Taraması” ihalesine ilişkin olarak Aksiyon İş Sağ. Çev. Eğt. ve Dan. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 22.02.2024 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 28.02.2024 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 05.03.2024 tarih ve 135422 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 05.03.2024 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2024/311 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) Bazı personele ilişkin işveren maliyetleri ve sözleşmeye ilişkin KİK payı ile damga vergilerinin açıklanmadığı gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmayarak tekliflerinin reddedildiği, ancak hangi personel bakımından işveren maliyetlerinin açıklanmadığının belirtilmediği, ayrıca personel maliyetinin KİK işçilik modülü üzerinden hesaplandığı, içerisinde KİK payı ve damga vergisinin de bulunduğu sözleşme ve genel giderlerin yüzde 4 oranında personel giderlerine eklendiği, aşırı düşük açıklamaları kapsamında gerekli bilgi ve belgelerin idareye sunulduğu,

2) Başvuruya konu ihalenin yaklaşık maliyetinin 13.185.375,00 TL olarak belirlendiği, İris OSGB İş Güv. ve Sağ. Hiz. Tic. Ltd. Şti. tarafından 6.312.000,00 TL teklif verilmek istenirken sehven 6.312,00 TL olarak verildiği, verilmesi hedeflenen teklifin kendi tekliflerinin 350.000,00 TL altında olduğu, tekliflerinin de yaklaşık maliyetin yarısının altında olduğu, benzer içeriklere sahip ihalelerin yaklaşık maliyetinin daha düşük olduğu ve dolayısıyla idare tarafından yaklaşık maliyetin piyasa koşullarına göre oldukça yüksek belirlendiği, Taç OSGB Ltd. Şti.nin gezici araca ilişkin izin belgesi sunmayarak değerlendirme dışı kalmasının iş ve ticaret hayatının olağan akışına aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükümleri,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenenkriterleregöre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

1) Verilen hizmetin ekonomik olması,

2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibihususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dâhil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “Bu Tebliğ’de personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları için öngörülen düzenlemeler, 4734 sayılı Kanun’un 62’nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi gereğince ihale edilebilecek personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerine uygulanır. 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin geçici 23 ve 24’üncü maddeleri gereğince kadroya geçiş uygulamasına tabi olan hizmet alımları ile bu hizmetlerin karakteristik edimlerini içeren veya alt hizmetleri niteliğinde olan hizmetler, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet olarak değerlendirilecektir.

78.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleridâhilişçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden hizmet alımlarını ifade eder.

78.1.2. Danışmanlık hizmetleri, hastane bilgi yönetim sistemi hizmetleri ve çağrı merkezi hizmetleri, 78.1.1’inci maddede yer alan koşullara bakılmaksızın personel çalıştırılmasına dayalı hizmet olarak kabul edilmez.

78.1.3. Mahalli idare veya şirketlerinin bütçelerinden yapılan ve niteliği gereği süreklilik arz eden park bahçe bakım ve onarım işi, çöp toplama, cadde, sokak, meydan vb. temizlik işleri, bu işlerin karakteristik edimlerini içeren veya alt hizmetleri niteliğinde olan refüj ve yeşil alanların bakım ve onarımı, ot temizliği, çim biçimi, toprak işleme, arazi hazırlığı, fidan üretimi, dikimi ve bakımı ile ağaç budama, sulama ve bakımı, sürücülü araç/iş makinesi kiralama vb. işler ile Kurum tarafından belirlenecek diğer işler, 78.1.1’inci maddede yer alan diğer koşullara bakılmaksızın personel çalıştırılmasına dayalı hizmet olarak kabul edilir.

78.1.4. Niteliği gereği süreklilik arz etme koşulu dışında diğer koşulları taşıyan ve ihale edilmesi mümkün olan hizmet alımları ile 78.1.1 maddede belirtilen koşulları taşıyan hastane bilgi yönetim sistemi hizmetleri ve çağrı merkezi hizmetlerinde, teklifler ile aşırı düşük tekliflerin hazırlanması ve değerlendirilmesinde bu Tebliğin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri için öngördüğü düzenlemeler (asgari işçilik maliyeti ile sözleşme giderleri ve genel giderlerin hesabı, sınır değer tespiti, işçilik hesaplamamodülününkullanım zorunluluğu vb.) aynen uygulanır.

78.1.5. İhalelerin 4734 sayılı Kanun’un 62’nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine uygunluğunun tespit edilmesinde; kısmi teklif verilmesine imkan tanınan ihalelerin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olup olmadığına ilişkin değerlendirme, ilgili kısma ilişkin yaklaşık maliyet de dikkate alınarak her bir kısım için ayrı ayrı yapılır. Herhangi bir kısmın personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı niteliğinde olması halinde, ihale personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak kabul edilir.

78.2.(Mülga: 12/06/2015-29384 R.G./5. md.)

78.3. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirtilmesi halinde teklif fiyata dâhil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir.

...

78.29. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, sözleşme gideri ve genel giderler dâhil toplam asgari işçilik maliyetinin altında işçilik bedeli sunan isteklilerin teklifleri, ihale dokümanına aykırı teklif sunulduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılır.” açıklaması,

“Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.

79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kâr hariç yaklaşık maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.

79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;

SD: Sınır değeri,

YM: Yaklaşık maliyeti,

n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif sayısını,

…

79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.

…

79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır…”açıklaması,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Ataşehir Belediyesi Personel Limited Şirketi ve Bağlı İşyerlerinde Görev Yapan Personeller İçin İş Sağlığı ve Güvenliği, Gezici Sağlık Taraması Hizmet Alımı

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı:

12 Ay Süreli İş Sağlığı ve Güvenliği, Gezici Sağlık Taraması Hizmet Alımı İşi

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Ataşehir Belediyesi Personel Limited Şirketi ve Bağlı İşyerleri” düzenlemesi,

“Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dahildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

“Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi,

“Diğer hususlar” başlıklı 48’inci maddesinde “48.1. İhalede uygulanacak sınır değer katsayısı (R): Diğer Hizmetler/0,71

İstekliler teknik şartnamede belirtilen maddelere uymak zorundadır.

İdarenin personel sayısında değişiklik olması halinde geçerli sayı üzerinden hizmet alınacak, ve buna ait aylık hakedişler düzenlenecektir.

Hizmetin yerine getirilmesi için Teknik Şartnamede belirtilen tüm hususlarda ilgili mevzuatı gereğince ortaya çıkabilecek her türlü maliyetlere ilişkin ulaşım, sigorta vb giderler ile devlete ödenmesi gereken her türlü vergi (KDV hariç), resim, harç vb giderler teklif fiyatına dahil edilecektir.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “İşin konusu” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İdarenin işyerlerinde, Mevzuata, Sözleşme ve Teknik Şartnameye uygun olarak, İdare ve Yüklenici arasında hizmet sözleşmesinin imzalandığı tarih ile 31/12/2024 tarihleri arasında, İdare’nin işyerlerinde, 4857 Sayılı İş Kanuna tabi olarak çalıştırılan 2323 sayıdaki personelin İş Sağlığı ve Güvenliği hizmetlerinin, mevzuatın öngördüğü sayı ve nitelikte İş Güvenliği Uzmanına, İşyeri Hekimine ve Diğer Sağlık Personeline gördürülmek üzere, Bakanlıkça yetkilendirilen, Ortak Sağlık Güvenlik Biriminden (OSGB) birim fiyat ödeme esası ile satın alınması bu teknik şartnamenin konusunu teşkil eder…” düzenlemesi,

“İdarenin Talep Ettiği Organizasyon Şeması” başlıklı 4’üncü maddesinde “4.1- Yüklenici, İdare’nin talepleri doğrultusunda, Ataşehir Belediyesi Merkez Binasında, mesai saatleri içerisinde daimî olarak 1 adet İşyeri Hekimi bulundurmak zorundadır.

4.2- Verilen hizmetin kalitesi, hizmet verilecek birimlerin sayısı ve hizmetin kesintisiz olarak sürdürebilirliği göz önüne alındığında, Yüklenicinin çalıştırması gereken asgari çalışan sayısı 2 İşyeri Hekimi, 1 Diğer Sağlık Personeli, 4 İş Güvenliği Uzmanı (uygun sınıflarda) ve 1 Koordinatör olarak İdare tarafından belirlenmiştir. Koordinatör ISG Katip üzerinden atama olmaksızın çalıştırılabilecektir ancak Koordinatör olarak görevlendirilecek kişi Madde 9’daki görev, yetki ve sorumluluklarını yerine getirebilecek bilgi ve donanıma sahip olmalıdır…” düzenlemesi,

“Fiyat teklifi” başlıklı 16’ncı maddesinde “16.1- İstekliler, İdare’nin bu teknik şartnamede belirttiği organizasyon şemasına uygun şekilde ve belirtilen sayılardan az olmamak kaydı ile işyerlerinin tehlike sınıflarına uygun olarak, işyerlerinde görevlendirecekleri İş Güvenliği Uzmanlarının, İşyeri Hekimlerinin, Koordinatör ve Diğer Sağlık Personelinin sayılarını belirleyecek ve İdare’nin bu iş yerlerindeki çalışanlarının sayılarına göre birim fiyat teklifi verecektir. İşyerlerinin tehlike sınıfı ve çalışan sayısı Tablo 1 ile gösterilmektedir. Sözleşme süresi boyunca, işin yapıldığı esnada fiyat farkı verilmeyecek olup, İstekliler tekliflerini hazırlarken bu hususu göz önünde bulundurmalıdır.

16.2- İstekliler işin tamamına teklif verecek olup kısmi teklifler kabul edilmeyecektir. Birim fiyat cetvelinde aylık birim fiyatları toplam fiyat olarak verilecek, teklif aylık periyotlarda faturalandırılacaktır. Faturalandırma esnasında birim fiyat cetvelindeki işin açıklamasından müstesna olarak, Devlet tarafından belirlenmiş güncel KDV oranlarına göre iş değişik pozlara ayrılarak faturalandırılabilecektir. Çalıştırılan kişilerin maaş bordrolarında yer alan ücretler işveren payı dahil olarak dikkate alınacaktır…” düzenlemesi,

“Yüklenici Personelinin Sigortası, Sosyal Hakları ve İşyerinin Korunması” başlıklı 17’nci maddesinde “17.1- Yüklenici sigortasız personel çalıştıramaz. Yüklenici çalıştırdığı personelin özlük ve sosyal hakları konusunda ilgili mevzuat hükümlerine uymak zorundadır. Yüklenici, personelin sigorta primini kaçıramaz, daha düşük göstermek için hileye başvuramaz. Çalışanların tüm yan hakları (yemek, ulaşım, agi, vb.) ödenmek ve belgelendirilmek zorundadır. Yüklenici, her ay çalışanlarının bordrolarını ve SGK hizmet dökümlerini ıslak imzalı şekilde İdare’ye sunmak zorundadır. Yüklenicinin çalışanlarının sigortası ve sosyal hakları ile ilgili olarak hileye başvurduğunun anlaşılması durumunda, sözleşme protestoya gerek duyulmaksızın feshedilir.

...

17.3- Yüklenicinin veya Yüklenici personelinin mevzuat gereği yapacağı masraflar Yükleniciye ait olup teklif fiyatına dahildir…” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuruya konu ihalenin Ataşehir Belediyesi Personel Limited Şirketi tarafından açık ihale usulüyle ve birim fiyat teklif alınmak suretiyle 29.01.2024 tarihinde gerçekleştirilen “Ataşehir Belediyesi Personel Limited Şirketi ve Bağlı İşyerlerinde Görev Yapan Personeller İçin İş Sağlığı ve Güvenliği, Gezici Sağlık Taraması” ihalesi olduğu, ihaleye ilişkin 13 adet ihale dokümanının EKAP üzerinden indirildiği ve 7 istekli tarafından teklif verildiği, ihale komisyonu tarafından yapılan değerlendirme neticesinde 4 isteklinin teklifinin geçerli olduğunun belirlendiği, ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatı uygun bulunan teklifler esas alınarak sınır değerin 8.974.391,83 TL olarak belirlendiği,

Hesaplanan sınır değerin altında olduğu tespit edilen başvuru sahibi Aksiyon İş Sağ. Çev. Eğt. ve Dan. San. ve Tic. Ltd. Şti.nden 30.01.2024 tarihli ve “Beyan edilen bilgileri tevsik eden belgelerin sunulması ve/veya numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin ürün örneklerinin verilmesi/kurulumların yapılması/aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulması” konulu yazıyla “…Sorgulama Bileşenleri; Personel giderleri -Sözleşme giderleri …” ifadelerine yer verilerek aşırı düşük teklif açıklaması yapmalarının istendiği,

20.02.2024 tarihli ihale komisyonu kararı ile “…5 sıra no ile ihale teklif zarfını sunan AKSİYON İŞ SAĞLIĞI ÇEVRE EĞİTİM VE DANIŞMANLIK SAN VE TİC LTD ŞTİ ’nin teyit edilemeyen belgeleri ve aşırı düşük teklif açıklamasını sunmuş fakat aşırı düşük teklif açıklamasında bazı personele ilişkin işveren maliyetlerini ve sözleşmeye ilişkin KİK Payını, damga vergilerini açıklamamıştır…” ifadelerine yer verilerek başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmadığı ve teklifinin reddedildiği anlaşılmıştır.

İdarece gönderilen aşırı düşük sorgulaması yazısından, açıklama istenen iş kalemlerinin; personel giderleri ve sözleşme giderleri olarak belirlendiği, Aksiyon İş Sağ. Çev. Eğt. ve Dan. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarında; brüt personel maliyeti 4.772.198,42, sağlık taraması maliyeti 439.916,53 TL olmak üzere toplam maliyetin 5.162.104,95 TL olarak ve firma karının 1.496.895,05 TL olarak açıklandığı görülmüştür.

Personel maliyetlerine ilişkin yapılan açıklamada, tam zamanlı C sınıfı 2 iş güvenliği uzmanı için 01.01.2024-31.12.2024 tarihleri arasında geçerli olan brüt asgari ücretin %50 fazlası ücret, tam zamanlı B sınıfı 1 iş güvenliği uzmanı için aynı tarihler arasında geçerli olan brüt asgari ücretin %70 fazlası ücret, 1 tam zamanlı işyeri hekimi için %350 fazlası, 1 tam zamanlı koordinatör için %70 fazlası ücret esas alınarak KİK işçilik modülü üzerinde hesaplama yapıldığı, kısmi zamanlı diğer sağlık personeli için brüt asgari ücretin %50 fazlası ücret personelin çalışma süresiyle oranlanarak, kısmi zamanlı C sınıfı 1 iş güvenliği uzmanı, kısmi zamanlı B sınıfı 1 iş güvenliği uzmanı, kısmi zamanlı 1 işyeri hekiminin de aynı ünvanlı tam zamanlı çalışan personele göre çalışma süresiyle oranlanarak hesaplandığı, söz konusu döneme ilişkin KİK İşçilik Hesaplama Modülü çıktılarının sunulduğu, ayrıca ihale işlem dosyası kapsamında incelenen “Yıllık Brüt İşçilik Giderleri Tablosu”nda her bir işçi için KİK işçilik modülü üzerinden sözleşme ve genel giderler dahil hesaplanan birim fiyatın üzerinde olacak şekilde aylık brüt maliyet öngörüldüğü,

Ancak aşırı düşük teklif açıklama üst yazısında “şartnameye uygun işyeri hekimi ve emekli şirket ortağımız olan Dr. Mustafa ÇAVUŞOĞLU ve Dr. Gürbüz TURGAY görevlendirilecektir. Ayrıca projede koordinatör olarak ta yine şirket emekli ortağımız Mak. Müh. A Sınıfı İş Güvenliği uzmanı Mehmet TÜRKOĞLU görevlendirilecektir. Şirketimizin mevcut ortaklık yapısını gösterir 31.01.2024 tarih ve 11012 Sayılı Ticaret sicil Gazetesi Ek-(1) de Verilmiştir. Görevlendireceğimiz işyeri Hekimleri ve Koordinatörün emekli ve şirket ortağı olması nedeni ile mevcut SGK mevzuatına göre bu çalışanlarımız için sigorta primi, stopaj ve kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğümüz bulunmamaktadır. Ayrıca şirket ortaklarımız Şirketimizin yıllık karından da pay almaktadırlar.” açıklamasına yer verilerek “Yıllık Brüt İşçilik Giderleri Tablosu”nda tam zamanlı işyeri hekimi, kısmi zamanlı işyeri hekimi ve tam zamanlı koordinatör unvanlarına ait personel giderlerine ilişkin açıklamanın, söz konusu personellerin SGK primi, kıdem tazminatı ve stopaj tutarları, yıllık personel giderlerinden düşürülerek yapıldığı,

İdarece alınan komisyon kararında, başvuru sahibi tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında bazı personele ilişkin işveren maliyetleri ile sözleşmeye ilişkin KİK payı ve damga vergilerinin açıklanmadığı değerlendirilerek aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmadığı anlaşılmıştır.

Yukarıda yer verilen açıklamalar çerçevesinde aşırı düşük teklif açıklamasının reddedilme gerekçelerinden biri olan KİK payı ve damga vergisinin açıklanmadığı hususuna ilişkin olarak yapılan incelemede, uyuşmazlığa konu ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olmaması sebebiyle istekliler tarafından sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanmasının söz konusu olmayacağı, sözleşme giderlerinin ilgili mevzuatına göre hesaplanarak açıklanması gerekmekle birlikte, başvuru sahibi tarafından personel giderinin KİK İşçilik Hesaplama Modülündeki %4 sözleşme giderleri ve genel giderler dâhil birim fiyat esas alınmak suretiyle yapılan hesaplama üzerinden maliyet öngörülerek açıklandığı ve söz konusu şekilde yaptığı açıklamaya göre hesaplanan sözleşme ve genel giderlerin ilgili mevzuata göre hesaplanacak tutarın üzerinde olduğu anlaşıldığından idarenin anılan gerekçeyle aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulmaması işleminin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Anılan isteklinin personel maliyetine ilişkin açıklamasında tam zamanlı ve kısmi zamanlı işyeri hekimleri ile koordinatörün şirketin ortağı ve aynı zamanda emekli olmaları nedeniyle sosyal güvenlik prim giderleri ile mali yükümlülüklerin bulunmayacağı varsayımı üzerinden açıklama yapılmaya çalışıldığı anlaşılmaktadır. Ancak, ilgili mevzuat hükümleri gereğince aşırı düşük teklif açıklamalarının aynı koşullarda değerlendirilebilmesi için isteklilerin açıklaması istenilen önemli teklif bileşenlerine ilişkin maliyetlerini aynı kurallara uygun şekilde hesaplamaları ve sahip olunan avantajlı koşulların ilgili belgeleriyle birlikte açıklamada ortaya konulması gerekmektedir.

Başvuru sahibinin açıklama kapsamında eksik maliyet hesapladığı personelinin emekliliğini gösteren belge bulunmadığı ve söz konusu maliyet avantajı hesaplamasına dayanak herhangi bir belge sunulmadığı, ayrıca, emekli olduktan sonra çalışan kişilere yönelik sosyal güvenlik mevzuatı çerçevesinde çeşitli istisnalar tanınmakla birlikte bu işçiler için ödenmesi gereken işveren payının söz konusu olduğu göz önüne alındığında SGK primi, kıdem tazminatı ve stopaj girdilerine ilişkin maliyetlerinin personel giderlerinden çıkarılarak açıklama yapılmasının mevzuata uygun olmadığı, önemli teklif bileşenlerinin her biri için bir bedel öngörülerek açıklama sunulması gerektiği, aksi halde diğer istekliler aleyhine avantaj sağlama durumunun ortaya çıkabileceği anlaşılmış olup idarenin başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasını söz konusu gerekçeyle uygun bulmayarak teklifin reddedilmesi yönündeki kararında mevzuata aykırılık bulunmadığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kanun’un “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde;“İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.

Şikayet ve itirazen şikayet başvuruları, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru yollarıdır…

Aynı kişi tarafından birden fazla ihaleye, birden fazla kişi tarafından ise aynı ihaleye tek dilekçe ile başvuruda bulunulamaz.

Başvuruların ihaleyi yapan idare veya Kurum dışındaki idari mercilere ya da yargı mercilerine yapılması ve başvuru dilekçelerinin bu merciler tarafından ilgisine göre idareye veya Kuruma gönderilmesi hâlinde, dilekçelerin idare veya Kurum kayıtlarına girdiği tarih, başvuru tarihi olarak kabul edilir…”hükmü,

“İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde“Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar… İdare, şikayet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde gerekçeli bir karar alır. Alınan karar, şikayetçi ile diğer aday veya istekliler ile istekli olabileceklere karar tarihini izleyen üç gün içinde bildirilir. İlan ile ihale veya ön yeterlik dokümanına yönelik başvurular dışında istekli olabileceklere bildirim yapılmaz.

Belirtilen süre içinde bir karar alınmaması durumunda başvuru sahibi tarafından karar verme süresinin bitimini, süresinde alınan kararın uygun bulunmaması durumunda ise başvuru sahibi dahil aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından idarece alınan kararın bildirimini izleyen on gün içinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir…” hükmü,

“Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinde“İdareye şikayet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55 inci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen hallerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir. İhalenin iptaline ilişkin işlem ve kararlardan, sadece şikayet ve itirazen şikayet üzerine alınanlar itirazen şikayete konu edilebilir ve bu kararlara karşı beş gün içinde doğrudan Kuruma başvuruda bulunulabilir.

Kurum itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceler. İdare tarafından şikayet veya itirazen şikayet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak itirazen şikayet başvuruları ise idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı incelenir…”hükmü,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinde “(10) İdarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikayet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikayet başvurusuna konu edilemez.” hükmü yer almaktadır.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında yer alan hüküm ile İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan açıklama şikâyet başvurusunda belirtilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceğini açıkça ifade etmektedir.

Dolayısıyla; söz konusu mevzuat hükümleri uyarınca, başvuru sahibi tarafından öncelikle idareye şikâyet başvurusunda bulunulması gerektiğinden ve bu iki aşamalı idari başvuru yolunda şikâyet yoluna başvurulmadan itirazen şikâyet yoluna başvurulamayacağından, şikâyet başvurusunda ileri sürülmeyen iddiaların da itirazen şikâyet başvurusunda ileri sürülmesi mümkün olamayacaktır.

Bu çerçevede şikâyet başvurusu; Kurul kararının alınmasından önceki süreçte uyuşmazlık konusu hususla ilgili tarafların haklarını veya mevcut hukuki durumlarını sınırlayan ya da değiştiren bir zorunlu idari başvuru yolu olup, idarelere kendi vakıa, gerekçe ve delillerini ileri sürme fırsatı tanıyarak Kurul kararına ilişkin idari usulün bir parçası olması nedeniyle, önemli bir usuli güvence teşkil etmektedir.

Netice itibarıyla, yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca idareye şikâyet başvurusunda dile getirilmeyen hususların; şikâyet başvurusu üzerine idare tarafından alınan kararda belirtilen hususlar hariç, itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceği anlaşılmaktadır. Buna göre, başvuru sahibinin iddiasının şekil yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Diğer yandan, uyuşmazlık konusu olan iddiaların bunu ileri süren istekliler tarafından iddia konusu hususun farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen 10 gün içerisinde bu iddiaları incelemek ve sonuçlandırmakla yetkili idare nezdinde ileri sürülmesi de gerekmektedir.

Buna göre, idareye şikâyet başvurusunda dile getirilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceği anlaşılmakla birlikte, idareye sunulan şikayet dilekçesinde bulunmayan ancak Kuruma sunulan itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddiaların incelenmesinin Kamu İhale Kurumunun yetkisi dahilinde olduğu ileri sürülse dahi, söz konusu iddiaların, farkına varıldığı veya varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren 10 gün içerisinde ileri sürülme zorunluluğu bulunmaktadır. Dolayısıyla süresinde ileri sürülmeyen iddiaların da süre aşımı sebebiyle Kurum tarafından incelenmesi mümkün bulunmamaktadır.

Başvuru sahibi tarafından bahse konu iddialara idareye şikayet başvurusunda yer verilmediği, bu itibarla,başvuru sahibinin söz konusu iddialarının uyuşmazlığa konu hususun öğrenilmiş olduğu kesinleşen ihale kararının tebliğ tarihi olan 20.02.2024 tarihini izleyen günden itibaren on gün içinde yazılı olarak başvuruya konu edilmesi ve somut durumda en geç 01.03.2024 tarihine kadar kesinleşen ihale kararına yönelik olarak başvuruda bulunulması gerekirken anılan iddialara bu süre geçtikten sonra 05.03.2024 tarihinde itirazen şikâyet başvuru dilekçesinde yer verildiği anlaşıldığından başvuru sahibinin söz konusu iddiasının süre yönünden de reddedilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

B)İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Diğer taraftan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.

Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin iddialarında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanun’un öngördüğü şekilde "başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması" koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.